|
| 9.10.1 | | śrī-śuka uvāca khaṭvāṅgād dīrghabāhuś ca raghus tasmāt pṛthu-śravāḥ ajas tato mahā-rājas tasmād daśaratho ’bhavat |
| 9.10.2 | | tasyāpi bhagavān eṣa sākṣād brahmamayo hariḥ aṁśāṁśena caturdhāgāt putratvaṁ prārthitaḥ suraiḥ rāma-lakṣmaṇa-bharata- śatrughnā iti saṁjñayā |
| 9.10.3 | | tasyānucaritaṁ rājann ṛṣibhis tattva-darśibhiḥ śrutaṁ hi varṇitaṁ bhūri tvayā sītā-pater muhuḥ |
| 9.10.4 | | gurv-arthe tyakta-rājyo vyacarad anuvanaṁ padma-padbhyāṁ priyāyāḥ pāṇi-sparśākṣamābhyāṁ mṛjita-patha-rujo yo harīndrānujābhyām vairūpyāc chūrpaṇakhyāḥ priya-viraha-ruṣāropita-bhrū-vijṛmbha- trastābdhir baddha-setuḥ khala-dava-dahanaḥ kosalendro ’vatān naḥ |
| 9.10.5 | | viśvāmitrādhvare yena mārīcādyā niśā-carāḥ paśyato lakṣmaṇasyaiva hatā nairṛta-puṅgavāḥ |
| 9.10.6-7 | | yo loka-vīra-samitau dhanur aiśam ugraṁ sītā-svayaṁvara-gṛhe triśatopanītam ādāya bāla-gaja-līla ivekṣu-yaṣṭiṁ sajjyī-kṛtaṁ nṛpa vikṛṣya babhañja madhye jitvānurūpa-guṇa-śīla-vayo ’ṅga-rūpāṁ sītābhidhāṁ śriyam urasy abhilabdhamānām mārge vrajan bhṛgupater vyanayat prarūḍhaṁ darpaṁ mahīm akṛta yas trir arāja-bījām |
| 9.10.8 | | yaḥ satya-pāśa-parivīta-pitur nideśaṁ straiṇasya cāpi śirasā jagṛhe sabhāryaḥ rājyaṁ śriyaṁ praṇayinaḥ suhṛdo nivāsaṁ tyaktvā yayau vanam asūn iva mukta-saṅgaḥ |
| 9.10.9 | | rakṣaḥ-svasur vyakṛta rūpam aśuddha-buddhes tasyāḥ khara-triśira-dūṣaṇa-mukhya-bandhūn jaghne caturdaśa-sahasram apāraṇīya- kodaṇḍa-pāṇir aṭamāna uvāsa kṛcchram |
| 9.10.10 | | sītā-kathā-śravaṇa-dīpita-hṛc-chayena sṛṣṭaṁ vilokya nṛpate daśa-kandhareṇa jaghne ’dbhutaiṇa-vapuṣāśramato ’pakṛṣṭo mārīcam āśu viśikhena yathā kam ugraḥ |
| 9.10.11 | | rakṣo-’dhamena vṛkavad vipine ’samakṣaṁ vaideha-rāja-duhitary apayāpitāyām bhrātrā vane kṛpaṇavat priyayā viyuktaḥ strī-saṅgināṁ gatim iti prathayaṁś cacāra |
| 9.10.12 | | dagdhvātma-kṛtya-hata-kṛtyam ahan kabandhaṁ sakhyaṁ vidhāya kapibhir dayitā-gatiṁ taiḥ buddhvātha vālini hate plavagendra-sainyair velām agāt sa manujo ’ja-bhavārcitāṅghriḥ |
| 9.10.13 | | yad-roṣa-vibhrama-vivṛtta-kaṭākṣa-pāta- sambhrānta-nakra-makaro bhaya-gīrṇa-ghoṣaḥ sindhuḥ śirasy arhaṇaṁ parigṛhya rūpī pādāravindam upagamya babhāṣa etat |
| 9.10.14 | | na tvāṁ vayaṁ jaḍa-dhiyo nu vidāma bhūman kūṭa-stham ādi-puruṣaṁ jagatām adhīśam yat-sattvataḥ sura-gaṇā rajasaḥ prajeśā manyoś ca bhūta-patayaḥ sa bhavān guṇeśaḥ |
| 9.10.15 | | kāmaṁ prayāhi jahi viśravaso ’vamehaṁ trailokya-rāvaṇam avāpnuhi vīra patnīm badhnīhi setum iha te yaśaso vitatyai gāyanti dig-vijayino yam upetya bhūpāḥ |
| 9.10.16 | | baddhvodadhau raghu-patir vividhādri-kūṭaiḥ setuṁ kapīndra-kara-kampita-bhūruhāṅgaiḥ sugrīva-nīla-hanumat-pramukhair anīkair laṅkāṁ vibhīṣaṇa-dṛśāviśad agra-dagdhām |
| 9.10.17 | | sā vānarendra-bala-ruddha-vihāra-koṣṭha- śrī-dvāra-gopura-sado-valabhī-viṭaṅkā nirbhajyamāna-dhiṣaṇa-dhvaja-hema-kumbha- śṛṅgāṭakā gaja-kulair hradinīva ghūrṇā |
| 9.10.18 | | rakṣaḥ-patis tad avalokya nikumbha-kumbha- dhūmrākṣa-durmukha-surāntaka-narāntakādīn putraṁ prahastam atikāya-vikampanādīn sarvānugān samahinod atha kumbhakarṇam |
| 9.10.19 | | tāṁ yātudhāna-pṛtanām asi-śūla-cāpa- prāsarṣṭi-śaktiśara-tomara-khaḍga-durgām sugrīva-lakṣmaṇa-marutsuta-gandhamāda- nīlāṅgadarkṣa-panasādibhir anvito ’gāt |
| 9.10.20 | | te ’nīkapā raghupater abhipatya sarve dvandvaṁ varūtham ibha-patti-rathāśva-yodhaiḥ jaghnur drumair giri-gadeṣubhir aṅgadādyāḥ sītābhimarṣa-hata-maṅgala-rāvaṇeśān |
| 9.10.21 | | rakṣaḥ-patiḥ sva-bala-naṣṭim avekṣya ruṣṭa āruhya yānakam athābhisasāra rāmam svaḥ-syandane dyumati mātalinopanīte vibhrājamānam ahanan niśitaiḥ kṣurapraiḥ |
| 9.10.22 | | rāmas tam āha puruṣāda-purīṣa yan naḥ kāntāsamakṣam asatāpahṛtā śvavat te tyakta-trapasya phalam adya jugupsitasya yacchāmi kāla iva kartur alaṅghya-vīryaḥ |
| 9.10.23 | | evaṁ kṣipan dhanuṣi sandhitam utsasarja bāṇaṁ sa vajram iva tad-dhṛdayaṁ bibheda so ’sṛg vaman daśa-mukhair nyapatad vimānād dhāheti jalpati jane sukṛtīva riktaḥ |
| 9.10.24 | | tato niṣkramya laṅkāyā yātudhānyaḥ sahasraśaḥ mandodaryā samaṁ tatra prarudantya upādravan |
| 9.10.25 | | svān svān bandhūn pariṣvajya lakṣmaṇeṣubhir arditān ruruduḥ susvaraṁ dīnā ghnantya ātmānam ātmanā |
| 9.10.26 | | hā hatāḥ sma vayaṁ nātha loka-rāvaṇa rāvaṇa kaṁ yāyāc charaṇaṁ laṅkā tvad-vihīnā parārditā |
| 9.10.27 | | na vai veda mahā-bhāga bhavān kāma-vaśaṁ gataḥ tejo ’nubhāvaṁ sītāyā yena nīto daśām imām |
| 9.10.28 | | kṛtaiṣā vidhavā laṅkā vayaṁ ca kula-nandana dehaḥ kṛto ’nnaṁ gṛdhrāṇām ātmā naraka-hetave |
| 9.10.29 | | śrī-śuka uvāca svānāṁ vibhīṣaṇaś cakre kosalendrānumoditaḥ pitṛ-medha-vidhānena yad uktaṁ sāmparāyikam |
| 9.10.30 | | tato dadarśa bhagavān aśoka-vanikāśrame kṣāmāṁ sva-viraha-vyādhiṁ śiṁśapā-mūlam-āśritām |
| 9.10.31 | | rāmaḥ priyatamāṁ bhāryāṁ dīnāṁ vīkṣyānvakampata ātma-sandarśanāhlāda- vikasan-mukha-paṅkajām |
| 9.10.32 | | āropyāruruhe yānaṁ bhrātṛbhyāṁ hanumad-yutaḥ vibhīṣaṇāya bhagavān dattvā rakṣo-gaṇeśatām laṅkām āyuś ca kalpāntaṁ yayau cīrṇa-vrataḥ purīm |
| 9.10.33 | | avakīryamāṇaḥ sukusumair lokapālārpitaiḥ pathi upagīyamāna-caritaḥ śatadhṛty-ādibhir mudā |
| 9.10.34 | | go-mūtra-yāvakaṁ śrutvā bhrātaraṁ valkalāmbaram mahā-kāruṇiko ’tapyaj jaṭilaṁ sthaṇḍile-śayam |
| 9.10.35-38 | | bharataḥ prāptam ākarṇya paurāmātya-purohitaiḥ pāduke śirasi nyasya rāmaṁ pratyudyato ’grajam nandigrāmāt sva-śibirād gīta-vāditra-niḥsvanaiḥ brahma-ghoṣeṇa ca muhuḥ paṭhadbhir brahmavādibhiḥ svarṇa-kakṣa-patākābhir haimaiś citra-dhvajai rathaiḥ sad-aśvai rukma-sannāhair bhaṭaiḥ puraṭa-varmabhiḥ śreṇībhir vāra-mukhyābhir bhṛtyaiś caiva padānugaiḥ pārameṣṭhyāny upādāya paṇyāny uccāvacāni ca pādayor nyapatat premṇā praklinna-hṛdayekṣaṇaḥ |
| 9.10.39-40 | | pāduke nyasya purataḥ prāñjalir bāṣpa-locanaḥ tam āśliṣya ciraṁ dorbhyāṁ snāpayan netrajair jalaiḥ rāmo lakṣmaṇa-sītābhyāṁ viprebhyo ye ’rha-sattamāḥ tebhyaḥ svayaṁ namaścakre prajābhiś ca namaskṛtaḥ |
| 9.10.41 | | dhunvanta uttarāsaṅgān patiṁ vīkṣya cirāgatam uttarāḥ kosalā mālyaiḥ kiranto nanṛtur mudā |
| 9.10.42-43 | | pāduke bharato ’gṛhṇāc cāmara-vyajanottame vibhīṣaṇaḥ sasugrīvaḥ śveta-cchatraṁ marut-sutaḥ dhanur-niṣaṅgāñ chatrughnaḥ sītā tīrtha-kamaṇḍalum abibhrad aṅgadaḥ khaḍgaṁ haimaṁ carmarkṣa-rāṇ nṛpa |
| 9.10.44 | | puṣpaka-stho nutaḥ strībhiḥ stūyamānaś ca vandibhiḥ vireje bhagavān rājan grahaiś candra ivoditaḥ |
| 9.10.45-46 | | bhrātrābhinanditaḥ so ’tha sotsavāṁ prāviśat purīm praviśya rāja-bhavanaṁ guru-patnīḥ sva-mātaram gurūn vayasyāvarajān pūjitaḥ pratyapūjayat vaidehī lakṣmaṇaś caiva yathāvat samupeyatuḥ |
| 9.10.47 | | putrān sva-mātaras tās tu prāṇāṁs tanva ivotthitāḥ āropyāṅke ’bhiṣiñcantyo bāṣpaughair vijahuḥ śucaḥ |
| 9.10.48 | | jaṭā nirmucya vidhivat kula-vṛddhaiḥ samaṁ guruḥ abhyaṣiñcad yathaivendraṁ catuḥ-sindhu-jalādibhiḥ |
| 9.10.49 | | evaṁ kṛta-śiraḥ-snānaḥ suvāsāḥ sragvy-alaṅkṛtaḥ svalaṅkṛtaiḥ suvāsobhir bhrātṛbhir bhāryayā babhau |
| 9.10.50 | | agrahīd āsanaṁ bhrātrā praṇipatya prasāditaḥ prajāḥ sva-dharma-niratā varṇāśrama-guṇānvitāḥ jugopa pitṛvad rāmo menire pitaraṁ ca tam |
| 9.10.51 | | tretāyāṁ vartamānāyāṁ kālaḥ kṛta-samo ’bhavat rāme rājani dharma-jñe sarva-bhūta-sukhāvahe |
| 9.10.52 | | vanāni nadyo girayo varṣāṇi dvīpa-sindhavaḥ sarve kāma-dughā āsan prajānāṁ bharatarṣabha |
| 9.10.53 | | nādhi-vyādhi-jarā-glāni- duḥkha-śoka-bhaya-klamāḥ mṛtyuś cānicchatāṁ nāsīd rāme rājany adhokṣaje |
| 9.10.54 | | eka-patnī-vrata-dharo rājarṣi-caritaḥ śuciḥ sva-dharmaṁ gṛha-medhīyaṁ śikṣayan svayam ācarat |
| 9.10.55 | | premṇānuvṛttyā śīlena praśrayāvanatā satī bhiyā hriyā ca bhāva-jñā bhartuḥ sītāharan manaḥ |
|
English
Español
Pусский
Português
