|
10.72.1-2 | | śrī-śuka uvāca ekadā tu sabhā-madhya āsthito munibhir vṛtaḥ brāhmaṇaiḥ kṣatriyair vaiśyair bhrātṛbhiś ca yudhiṣṭhiraḥ ācāryaiḥ kula-vṛddhaiś ca jñāti-sambandhi-bāndhavaiḥ śṛṇvatām eva caiteṣām ābhāṣyedam uvāca ha |
10.72.3 | | śrī-yudhiṣṭhira uvāca kratu-rājena govinda rājasūyena pāvanīḥ yakṣye vibhūtīr bhavatas tat sampādaya naḥ prabho |
10.72.4 | | tvat-pāduke avirataṁ pari ye caranti dhyāyanty abhadra-naśane śucayo gṛṇanti vindanti te kamala-nābha bhavāpavargam āśāsate yadi ta āśiṣa īśa nānye |
10.72.5 | | tad deva-deva bhavataś caraṇāravinda- sevānubhāvam iha paśyatu loka eṣaḥ ye tvāṁ bhajanti na bhajanty uta vobhayeṣāṁ niṣṭhāṁ pradarśaya vibho kuru-sṛñjayānām |
10.72.6 | | na brahmaṇaḥ sva-para-bheda-matis tava syāt sarvātmanaḥ sama-dṛśaḥ sva-sukhānubhūteḥ saṁsevatāṁ sura-taror iva te prasādaḥ sevānurūpam udayo na viparyayo ’tra |
10.72.7 | | śrī-bhagavān uvāca samyag vyavasitaṁ rājan bhavatā śatru-karśana kalyāṇī yena te kīrtir lokān anubhaviṣyati |
10.72.8 | | ṛṣīṇāṁ pitṛ-devānāṁ suhṛdām api naḥ prabho sarveṣām api bhūtānām īpsitaḥ kratu-rāḍ ayam |
10.72.9 | | vijitya nṛpatīn sarvān kṛtvā ca jagatīṁ vaśe sambhṛtya sarva-sambhārān āharasva mahā-kratum |
10.72.10 | | ete te bhrātaro rājaḻ loka-pālāṁśa-sambhavāḥ jito ’smy ātmavatā te ’haṁ durjayo yo ’kṛtātmabhiḥ |
10.72.11 | | na kaścin mat-paraṁ loke tejasā yaśasā śriyā vibhūtibhir vābhibhaved devo ’pi kim u pārthivaḥ |
10.72.12 | | śrī-śuka uvāca niśamya bhagavad-gītaṁ prītaḥ phulla-mukhāmbujaḥ bhrātṝn dig-vijaye ’yuṅkta viṣṇu-tejopabṛṁhitān |
10.72.13 | | sahadevaṁ dakṣiṇasyām ādiśat saha sṛñjayaiḥ diśi pratīcyāṁ nakulam udīcyāṁ savyasācinam prācyāṁ vṛkodaraṁ matsyaiḥ kekayaiḥ saha madrakaiḥ |
10.72.14 | | te vijitya nṛpān vīrā ājahrur digbhya ojasā ajāta-śatrave bhūri draviṇaṁ nṛpa yakṣyate |
10.72.15 | | śrutvājitaṁ jarāsandhaṁ nṛpater dhyāyato hariḥ āhopāyaṁ tam evādya uddhavo yam uvāca ha |
10.72.16 | | bhīmaseno ’rjunaḥ kṛṣṇo brahma-linga-dharās trayaḥ jagmur girivrajaṁ tāta bṛhadratha-suto yataḥ |
10.72.17 | | te gatvātithya-velāyāṁ gṛheṣu gṛha-medhinam brahmaṇyaṁ samayāceran rājanyā brahma-liṅginaḥ |
10.72.18 | | rājan viddhy atithīn prāptān arthino dūram āgatān tan naḥ prayaccha bhadraṁ te yad vayaṁ kāmayāmahe |
10.72.19 | | kiṁ durmarṣaṁ titikṣūṇāṁ kim akāryam asādhubhiḥ kiṁ na deyaṁ vadānyānāṁ kaḥ paraḥ sama-darśinām |
10.72.20 | | yo ’nityena śarīreṇa satāṁ geyaṁ yaśo dhruvam nācinoti svayaṁ kalpaḥ sa vācyaḥ śocya eva saḥ |
10.72.21 | | hariścandro rantideva uñchavṛttiḥ śibir baliḥ vyādhaḥ kapoto bahavo hy adhruveṇa dhruvaṁ gatāḥ |
10.72.22 | | śrī-śuka uvāca svarair ākṛtibhis tāṁs tu prakoṣṭhair jyā-hatair api rājanya-bandhūn vijñāya dṛṣṭa-pūrvān acintayat |
10.72.23 | | rājanya-bandhavo hy ete brahma-liṅgāni bibhrati dadāni bhikṣitaṁ tebhya ātmānam api dustyajam |
10.72.24-25 | | baler nu śrūyate kīrtir vitatā dikṣv akalmaṣā aiśvaryād bhraṁśitasyāpi vipra-vyājena viṣṇunā śriyaṁ jihīrṣatendrasya viṣṇave dvija-rūpiṇe jānann api mahīm prādād vāryamāṇo ’pi daitya-rāṭ |
10.72.26 | | jīvatā brāhmaṇārthāya ko nv arthaḥ kṣatra-bandhunā dehena patamānena nehatā vipulaṁ yaśaḥ |
10.72.27 | | ity udāra-matiḥ prāha kṛṣṇārjuna-vṛkodarān he viprā vriyatāṁ kāmo dadāmy ātma-śiro ’pi vaḥ |
10.72.28 | | śrī-bhagavān uvāca yuddhaṁ no dehi rājendra dvandvaśo yadi manyase yuddhārthino vayaṁ prāptā rājanyā nānya-kāṅkṣiṇaḥ |
10.72.29 | | asau vṛkodaraḥ pārthas tasya bhrātārjuno hy ayam anayor mātuleyaṁ māṁ kṛṣṇaṁ jānīhi te ripum |
10.72.30 | | evam āvedito rājā jahāsoccaiḥ sma māgadhaḥ āha cāmarṣito mandā yuddhaṁ tarhi dadāmi vaḥ |
10.72.31 | | na tvayā bhīruṇā yotsye yudhi viklava-tejasā mathurāṁ sva-purīṁ tyaktvā samudraṁ śaraṇaṁ gataḥ |
10.72.32 | | ayaṁ tu vayasātulyo nāti-sattvo na me samaḥ arjuno na bhaved yoddhā bhīmas tulya-balo mama |
10.72.33 | | ity uktvā bhīmasenāya prādāya mahatīṁ gadām dvitīyāṁ svayam ādāya nirjagāma purād bahiḥ |
10.72.34 | | tataḥ samekhale vīrau saṁyuktāv itaretaram jaghnatur vajra-kalpābhyāṁ gadābhyāṁ raṇa-durmadau |
10.72.35 | | maṇḍalāni vicitrāṇi savyaṁ dakṣiṇam eva ca caratoḥ śuśubhe yuddhaṁ naṭayor iva raṅgiṇoḥ |
10.72.36 | | tataś caṭa-caṭā-śabdo vajra-niṣpesa-sannibhaḥ gadayoḥ kṣiptayo rājan dantayor iva dantinoḥ |
10.72.37 | | te vai gade bhuja-javena nipātyamāne anyonyato ’ṁsa-kaṭi-pāda-karoru-jatrum cūrṇī-babhūvatur upetya yathārka-śākhe saṁyudhyator dviradayor iva dīpta-manvyoḥ |
10.72.38 | | itthaṁ tayoḥ prahatayor gadayor nṛ-vīrau kruddhau sva-muṣṭibhir ayaḥ-sparaśair apiṣṭām śabdas tayoḥ praharator ibhayor ivāsīn nirghāta-vajra-paruṣas tala-tāḍanotthaḥ |
10.72.39 | | tayor evaṁ praharatoḥ sama-śikṣā-balaujasoḥ nirviśeṣam abhūd yuddham akṣīṇa-javayor nṛpa |
10.72.40 | | śatror janma-mṛtī vidvāñ jīvitaṁ ca jarā-kṛtam pārtham āpyāyayan svena tejasācintayad dhariḥ |
10.72.41 | | sañcintyārī-vadhopāyaṁ bhīmasyāmogha-darśanaḥ darśayām āsa viṭapaṁ pāṭayann iva saṁjñayā |
10.72.42 | | tad vijñāya mahā-sattvo bhīmaḥ praharatāṁ varaḥ gṛhītvā pādayoḥ śatruṁ pātayām āsa bhū-tale |
10.72.43 | | ekam pādaṁ padākramya dorbhyām anyaṁ pragṛhya saḥ gudataḥ pāṭayām āsa śākham iva mahā-gajaḥ |
10.72.44 | | eka-pādoru-vṛṣaṇa- kaṭi-pṛṣṭha-stanāṁsake eka-bāhv-akṣi-bhrū-karṇe śakale dadṛśuḥ prajāḥ |
10.72.45 | | hāhā-kāro mahān āsīn nihate magadheśvare pūjayām āsatur bhīmaṁ parirabhya jayācyatau |
10.72.46 | | sahadevaṁ tat-tanayaṁ bhagavān bhūta-bhāvanaḥ abhyaṣiñcad ameyātmā magadhānāṁ patiṁ prabhuḥ mocayām āsa rājanyān saṁruddhā māgadhena ye |
|