|
10.39.1 | | śrī-śuka uvāca sukhopaviṣṭaḥ paryaṅke rama-kṛṣṇoru-mānitaḥ lebhe manorathān sarvān pathi yān sa cakāra ha |
10.39.2 | | kim alabhyaṁ bhagavati prasanne śrī-niketane tathāpi tat-parā rājan na hi vāñchanti kiñcana |
10.39.3 | | sāyantanāśanaṁ kṛtvā bhagavān devakī-sutaḥ suhṛtsu vṛttaṁ kaṁsasya papracchānyac cikīrṣitam |
10.39.4 | | śrī-bhagavān uvāca tāta saumyāgataḥ kaccit sv-āgataṁ bhadram astu vaḥ api sva-jñāti-bandhūnām anamīvam anāmayam |
10.39.5 | | kiṁ nu naḥ kuśalaṁ pṛcche edhamāne kulāmaye kaṁse mātula-nāmnāṅga svānāṁ nas tat-prajāsu ca |
10.39.6 | | aho asmad abhūd bhūri pitror vṛjinam āryayoḥ yad-dhetoḥ putra-maraṇaṁ yad-dhetor bandhanaṁ tayoḥ |
10.39.7 | | diṣṭyādya darśanaṁ svānāṁ mahyaṁ vaḥ saumya kāṅkṣitam sañjātaṁ varṇyatāṁ tāta tavāgamana-kāraṇam |
10.39.8 | | śrī-śuka uvāca pṛṣṭo bhagavatā sarvaṁ varṇayām āsa mādhavaḥ vairānubandhaṁ yaduṣu vasudeva-vadhodyamam |
10.39.9 | | yat-sandeśo yad-arthaṁ vā dūtaḥ sampreṣitaḥ svayam yad uktaṁ nāradenāsya sva-janmānakadundubheḥ |
10.39.10 | | śrutvākrūra-vacaḥ kṛṣṇo balaś ca para-vīra-hā prahasya nandaṁ pitaraṁ rājñā diṣṭaṁ vijajñatuḥ |
10.39.11-12 | | gopān samādiśat so ’pi gṛhyatāṁ sarva-go-rasaḥ upāyanāni gṛhṇīdhvaṁ yujyantāṁ śakaṭāni ca yāsyāmaḥ śvo madhu-purīṁ dāsyāmo nṛpate rasān drakṣyāmaḥ su-mahat parva yānti jānapadāḥ kila evam āghoṣayat kṣatrā nanda-gopaḥ sva-gokule |
10.39.13 | | gopyas tās tad upaśrutya babhūvur vyathitā bhṛśam rāma-kṛṣṇau purīṁ netum akrūraṁ vrajam āgatam |
10.39.14 | | kāścit tat-kṛta-hṛt-tāpa śvāsa-mlāna-mukha-śriyaḥ sraṁsad-dukūla-valaya keśa-granthyaś ca kāścana |
10.39.15 | | anyāś ca tad-anudhyāna nivṛttāśeṣa-vṛttayaḥ nābhyajānann imaṁ lokam ātma-lokaṁ gatā iva |
10.39.16 | | smarantyaś cāparāḥ śaurer anurāga-smiteritāḥ hṛdi-spṛśaś citra-padā giraḥ sammumuhuḥ striyaḥ |
10.39.17-18 | | gatiṁ su-lalitāṁ ceṣṭāṁ snigdha-hāsāvalokanam śokāpahāni narmāṇi proddāma-caritāni ca cintayantyo mukundasya bhītā viraha-kātarāḥ sametāḥ saṅghaśaḥ procur aśru-mukhyo ’cyutāśayāḥ |
10.39.19 | | śrī-gopya ūcuḥ aho vidhātas tava na kvacid dayā saṁyojya maitryā praṇayena dehinaḥ tāṁś cākṛtārthān viyunaṅkṣy apārthakaṁ vikrīḍitaṁ te ’rbhaka-ceṣṭitaṁ yathā |
10.39.20 | | yas tvaṁ pradarśyāsita-kuntalāvṛtaṁ mukunda-vaktraṁ su-kapolam un-nasam śokāpanoda-smita-leśa-sundaraṁ karoṣi pārokṣyam asādhu te kṛtam |
10.39.21 | | krūras tvam akrūra-samākhyayā sma naś cakṣur hi dattaṁ harase batājña-vat yenaika-deśe ’khila-sarga-sauṣṭhavaṁ tvadīyam adrākṣma vayaṁ madhu-dviṣaḥ |
10.39.22 | | na nanda-sūnuḥ kṣaṇa-bhaṅga-sauhṛdaḥ samīkṣate naḥ sva-kṛtāturā bata vihāya gehān sva-janān sutān patīṁs tad-dāsyam addhopagatā nava-priyaḥ |
10.39.23 | | sukhaṁ prabhātā rajanīyam āśiṣaḥ satyā babhūvuḥ pura-yoṣitāṁ dhruvam yāḥ saṁpraviṣṭasya mukhaṁ vrajas-pateḥ pāsyanty apāṅgotkalita-smitāsavam |
10.39.24 | | tāsāṁ mukundo madhu-mañju-bhāṣitair gṛhīta-cittaḥ para-vān manasvy api kathaṁ punar naḥ pratiyāsyate ’balā grāmyāḥ salajja-smita-vibhramair bhraman |
10.39.25 | | adya dhruvaṁ tatra dṛśo bhaviṣyate dāśārha-bhojāndhaka-vṛṣṇi-sātvatām mahotsavaḥ śrī-ramaṇaṁ guṇāspadaṁ drakṣyanti ye cādhvani devakī-sutam |
10.39.26 | | maitad-vidhasyākaruṇasya nāma bhūd akrūra ity etad atīva dāruṇaḥ yo ’sāv anāśvāsya su-duḥkhitam janaṁ priyāt priyaṁ neṣyati pāram adhvanaḥ |
10.39.27 | | anārdra-dhīr eṣa samāsthito rathaṁ tam anv amī ca tvarayanti durmadāḥ gopā anobhiḥ sthavirair upekṣitaṁ daivaṁ ca no ’dya pratikūlam īhate |
10.39.28 | | nivārayāmaḥ samupetya mādhavaṁ kiṁ no ’kariṣyan kula-vṛddha-bāndhavāḥ mukunda-saṅgān nimiṣārdha-dustyajād daivena vidhvaṁsita-dīna-cetasām |
10.39.29 | | yasyānurāga-lalita-smita-valgu-mantra līlāvaloka-parirambhaṇa-rāsa-goṣṭhām nītāḥ sma naḥ kṣaṇam iva kṣaṇadā vinā taṁ gopyaḥ kathaṁ nv atitarema tamo durantam |
10.39.30 | | yo ’hnaḥ kṣaye vrajam ananta-sakhaḥ parīto gopair viśan khura-rajaś-churitālaka-srak veṇuṁ kvaṇan smita-katākṣa-nirīkṣaṇena cittaṁ kṣiṇoty amum ṛte nu kathaṁ bhavema |
10.39.31 | | śrī-śuka uvāca evaṁ bruvāṇā virahāturā bhṛśaṁ vraja-striyaḥ kṛṣṇa-viṣakta-mānasāḥ visṛjya lajjāṁ ruruduḥ sma su-svaraṁ govinda dāmodara mādhaveti |
10.39.32 | | strīṇām evaṁ rudantīnām udite savitary atha akrūraś codayām āsa kṛta-maitrādiko ratham |
10.39.33 | | gopās tam anvasajjanta nandādyāḥ śakaṭais tataḥ ādāyopāyanaṁ bhūri kumbhān go-rasa-sambhṛtān |
10.39.34 | | gopyaś ca dayitaṁ kṛṣṇam anuvrajyānurañjitāḥ pratyādeśaṁ bhagavataḥ kāṅkṣantyaś cāvatasthire |
10.39.35 | | tās tathā tapyatīr vīkṣya sva-prasthāṇe yadūttamaḥ sāntvayām asa sa-premair āyāsya iti dautyakaiḥ |
10.39.36 | | yāvad ālakṣyate ketur yāvad reṇū rathasya ca anuprasthāpitātmāno lekhyānīvopalakṣitāḥ |
10.39.37 | | tā nirāśā nivavṛtur govinda-vinivartane viśokā ahanī ninyur gāyantyaḥ priya-ceṣṭitam |
10.39.38 | | bhagavān api samprāpto rāmākrūra-yuto nṛpa rathena vāyu-vegena kālindīm agha-nāśinīm |
10.39.39 | | tatropaspṛśya pānīyaṁ pītvā mṛṣṭaṁ maṇi-prabham vṛkṣa-ṣaṇḍam upavrajya sa-rāmo ratham āviśat |
10.39.40 | | akrūras tāv upāmantrya niveśya ca rathopari kālindyā hradam āgatya snānaṁ vidhi-vad ācarat |
10.39.41 | | nimajjya tasmin salile japan brahma sanātanam tāv eva dadṛśe ’krūro rāma-kṛṣṇau samanvitau |
10.39.42-43 | | tau ratha-sthau katham iha sutāv ānakadundubheḥ tarhi svit syandane na sta ity unmajjya vyacaṣṭa saḥ tatrāpi ca yathā-pūrvam āsīnau punar eva saḥ nyamajjad darśanaṁ yan me mṛṣā kiṁ salile tayoḥ |
10.39.44-45 | | bhūyas tatrāpi so ’drākṣīt stūyamānam ahīśvaram siddha-cāraṇa-gandharvair asurair nata-kandharaiḥ sahasra-śirasaṁ devaṁ sahasra-phaṇa-maulinam nīlāmbaraṁ visa-śvetaṁ śṛṅgaiḥ śvetam iva sthitam |
10.39.46-48 | | tasyotsaṅge ghana-śyāmaṁ pīta-kauśeya-vāsasam puruṣaṁ catur-bhujaṁ śāntam padma-patrāruṇekṣaṇam cāru-prasanna-vadanaṁ cāru-hāsa-nirīkṣaṇam su-bhrūnnasaṁ caru-karṇaṁ su-kapolāruṇādharam pralamba-pīvara-bhujaṁ tuṅgāṁsoraḥ-sthala-śriyam kambu-kaṇṭhaṁ nimna-nābhiṁ valimat-pallavodaram |
10.39.49-50 | | bṛhat-kati-tata-śroṇi karabhoru-dvayānvitam cāru-jānu-yugaṁ cāru jaṅghā-yugala-saṁyutam tuṅga-gulphāruṇa-nakha vrāta-dīdhitibhir vṛtam navāṅguly-aṅguṣṭha-dalair vilasat-pāda-paṅkajam |
10.39.51-52 | | su-mahārha-maṇi-vrāta kirīṭa-kaṭakāṅgadaiḥ kaṭi-sūtra-brahma-sūtra hāra-nūpura-kuṇḍalaiḥ bhrājamānaṁ padma-karaṁ śaṅkha-cakra-gadā-dharam śrīvatsa-vakṣasaṁ bhrājat kaustubhaṁ vana-mālinam |
10.39.53-55 | | sunanda-nanda-pramukhaiḥ parṣadaiḥ sanakādibhiḥ sureśair brahma-rudrādyair navabhiś ca dvijottamaiḥ prahrāda-nārada-vasu pramukhair bhāgavatottamaiḥ stūyamānaṁ pṛthag-bhāvair vacobhir amalātmabhiḥ śriyā puṣṭyā girā kāntyā kīrtyā tuṣṭyelayorjayā vidyayāvidyayā śaktyā māyayā ca niṣevitam |
10.39.56-57 | | vilokya su-bhṛśaṁ prīto bhaktyā paramayā yutaḥ hṛṣyat-tanūruho bhāva- pariklinnātma-locanaḥ girā gadgadayāstauṣīt sattvam ālambya sātvataḥ praṇamya mūrdhnāvahitaḥ kṛtāñjali-puṭaḥ śanaiḥ |
|